Дариға қалай Томирис болғысы келді? Ақшаға сатылған ғалымдар. Қазақ қанындағы құпиялар - Ж.Артықбаев
2024 ж. 6 Мам.
15 205 Рет қаралды
Adal Adam youtube арнасына тарих ғылымдарының докторы, этнограф, профессор Жамбыл Артықбаев сұхбат берді. Ол Қазақстан тарихы ғылымының қазіргі жай-күйі, 30 жылдық тарихты жазудың қиындығы, қазақ руларының ерекшелігі, ДНК зерттейтін ғалымдардың қателіктері, Назарбаев әулетінің тарихи фильмдерді түсіруге құмарлығы туралы ойларын ортаға салды. Сонымен қатар, Кенесары ханның бас сүйегі қандай жағдайда қайтатынын, шетел ғалымдарын қазақ руларының қақтығысы неге қызықтыратынын, тарихта Бишімбаев сияқтыларды қалай жазалағанын айтты. Сұхбат барысында басқа да өзекті мәселелер сараланды.
#ЖамбылАртықбаев #тарих #Бишімбаев #ДариғаНазарбаева #шежіре
Видеоны тайм-код арқылы көру 00:00 Тизер 01:34 Амандасу 01:48 Жазылып жатқан Қазақстан тарихы көптомдығы туралы 02:58 Кенесары ханның бас сүйегі туралы 06:29 Генетика ғылымының сынамаларының пайдасы бар ма? 07:42 “Қазақ қан жағынан біркелкі халық емес” 11:05 “Төрелер туралы жаман сөз айтуға болмайды” 11:21 Қазақстандық ғалымдарды Моңғолия билігі неге қамап қойды? 13:51 Аралас неке ұлттың қанын бұза ма? 15:34 Көрші елдерде қазақ руларының қақтығысы туралы ғылыми жұмыстар жазылып жатыр 21:06 Қазақтың ұлы тұлғаларын мансұқтайтын ақпараттар неге көптеп шығып жатыр? 24:29 Үлгі болуға тұрарлық тұлғаларды абыройдан жұрдай қылу саясаты 25:56 Батыс елдерінің елшіліктері қазақстандық ғалымдарға қандай мақсатпен гранттар ұсынады? 29:25 Қожабергеншілер, сегізсерішілер туралы 32:32 Ономастика мәселесі 36:30 НКВД қызметкерлері мен ұрпақтары туралы 45:59 Екінші Шыңғысхан Қазақстаннан шыға ма? 51:07 Назарбаев кезеңіне тарих қандай баға береді? 53:10 Назарбаев тарихты өзіне бейімдеп жаздыруды бастады 56:30 “Томирис” фильмі туралы 1:00:39 Тарихи фильмдерді түсіру кезінде тарихшылар қаншалықты атсалысады? 1:01:27 Тіл мәселесі 1:05:28 “Бишімбаев ісіндегі” аударманың жай-күйі 1:08:21 Бишімбаевты қалай жазалау керек? 1:09:31 Қазақ халқы су тасқынына қалай қарсы тұрған? 1:12:11 Әкімдер су тасқынына қарсы күресте неге біліксіздігін көрсетті? 1:13:25 Әкімдердің харизмасы туралы 1:15:20 Аяқталуы
щдөгвөсо😊з😊х😊😊😊😊😊😊😊😊
Ономастика бойвнша айтайын дегенім, мысалы, Қарағанды облысына қарасты (қазір мүмкін Жезқазған облысында) Ақтоғай ауданы 20-ғасырдың 20-30жылдарына дейін Қоңырат ауданы аталғанын қазір халық біле бермейді. Жер-су атауларын өзгерте беру -тарихқа жасалған қиянат деп ойлаймын. Мыс. Өзбекстанда қалған біраз жеріміз сондай қиянатқа ұшырады. Жаңадан аудандар, совхоздар ашып,кеңес заманында байырғы қазақша атауларды өзбектер Жуков, Роккосовский Тельман немесе Әндіжан, Ташкент т.б.деп өзгертті, яғни жер атауын өзгерту арқылытарихи жадыны өшіруге болады. Сондықтан ономастикаға өте сауатты түрде қарау керек,билік осыны ескеруі керек. Иіржар деген қазақ атауын Гагарин атына ауыстырды, өзбектер, жерімізді осылай сіңірді.
Қазақ біреуді ассимиляция қылмақ түгілі, өз жерінде өзі ассимиляцияға ұшырап орыс болып жатыр.
Ғалым ағамыз қазақтардың табалмай жүрген сұрақтарының бәрін ашып айтты. Үйдегі тәрбиеден ең бірінші осыдан бастау керек ұл, қыз баласына қатысты тәрбие және ата ананың өзін өзі тәрбиелеу көп оқу іздену, ішкі жан ұялық тәрбиеден бастау фундаментті мықты берік нық болуы керек
Тіл туралы пікірі жақсы екен, үкіметтің басындағылар естісе, көңіл бөлсе құп болар
Тамаша әңгіме болып жатыр, білімді жақсы азамат екен. Мен де білемін менің атамды 4 баласымен, 5 інісімен қосып 1918 жылы абақтыға қамап, атылып кетті, сол кездегі милиция бастығы , ревкомға ұстап берген адамды білемін, тіпті тұқымдыры қазір жоғарғы қызметте, бірақ кек ұстамаймын, аласапыран заман болды, менің ойымша Сакен Сейфуллин, Тұрар Рысқұлов, Ораз Жандосов, тіпті Сәбит Мұқанов, - сияқты азаматтарға да кір жағып жүрміз, сондайды қою керек деп ойлаймын, заман солай болды, бай, кедей болып атысу болды, Россияда тап солай талай орыс ғұламалары да өліп кетті, шет елге көшті, қазақ қазір білімге, технологияға үмтылуы керек, қаза берсек бәріміз бір бірімізге жау болып кетерміз
Жәке аман болыңыз,қазақтың бәрі сіз сияқты ойланса ғой. Менің ойымда жүрген мәселелерді айттыңыз. Жүргізуші ініме рахмет өзекті сұрақтарды қойдыңыз.
Өте сауатты, білімді адамды тыңдаған кандай жаксы! Керемет рухани азык болды.
Дәуренбай жарайсың! Жақсы, керемет ашылыпсың. Ютуб арнаң өркендей берсін! Әрдайым адал адамдармен сұхбаттасып, ақиқаттың есігін айқара аша бер. Мен білетін, мен көрген, дәмдес болған Дәуренбай болса, демек оның қолынан бұл іс келетініне кәміл сенем.
Жамбыл бауырымыз жүз жасасын, тағы бір сұхбат алыңыз, әсіресе қазақтың күнделікті тұрмыс тіршілігі туралы
Сұхбат мәнді де мағыналы болды. Қоғамдағы тіл мәселесінің маңызды жағы айтылды. Рахмет. Еңбектеріңіз табысты болсын.
Мынау тарихшы шындығын айтып, сабырлық сақтаб, біраз проблемалар ды көтерді. Жиі және тв ғада шығару қажет, көпшілік естейтін. Рахмет.
Үлкен бір терең әсер алдым! Алғысымды білдіремін! Әттеңдер көп әрине, еститін құлақ болмаса сөз жетім демекші! Осындай ғалым ағаларымыздың сөздері жетім болмаса ғой, шіркін! Адал Адамға алғысым шексіз! Болыңыз, толыңыз!👌👏🙌🤓✊
Ютубта сұхбат алып жүрген журналистердің ішінде Дәуреннің шоқтығы биік! Білімді, айтар ойы бар мықты журналист!
Жақсы сұхбат болған сияқты! Рақмет!
Ұлттық құндылық төңірегінде айтары көп Жамбыл Омарұлының білімі өте терең. Бұл кісіден көбірек сұқбаттар жүргізіп, мүмкіндігінше молынан жазып алғанымыз абзал.
Керемет сухбат болд Ағамыз көп нәрсены былетын кысы екен.
Жақсы сұхбат. Жамбыл ағам керемет сөйлепті. Тамаша!!
Е, құдайға шүкір дұрыс сөйлейтін бір тарихшы ағамыз бар екен-ау
Рахмет!, КЕРЕМЕТ!Еліне дана ,жеріне пана болатын азаматтарымыз керек-ақ...
Керемет әнгіме болды...топастардың арасында журмин.мына сухбат рухани дәрі болды...
Жамбыл ағамыз өте білімды екен тыңдай бергің келеды
Қазақ құны деген Сөз керемет!
Ғылым өте төмен дурыс айтасіз… көптен коңыл болынбеген, барлық салада ғылымій мектеп жөқ, ғылым бойінша қорғау жоқ…жалақі өте аз
Ру қазақ үшкн өте маңызды, рулық құрылым қыз алысып қыз берісу ушін, ағайынды ағайын, жекю жекюатты жекжат деп қарым-қатынас туыстық байланыс үшін маңызды. Қазақтың «уникальный» ұлт екендігі рулық құрылымда.
Мықты сұхбат шыққан.
Өте керемет айтты қанды тексертпеу керек
Пассионарлық Ағаға рахмет,аман болыңыз,сіздің біліміңіз,көзқарасыңыз өте маңызды,қажетті.
Керемет!Еліне дана ,жеріне пана болатын азаматтар көбейсің...
өте жақсы әңғіме! рахмет!
Билік ешқашан билікті өз еркімен бермейді.
Қайдағы Бұрқан Қалдұн Монғолияда? Ол жақта ондай тау жоқ. Оның бәрі жалған. Бұрқан Қалдұн, Ұнан (Онон) өзені, Ергенеқон, Қазақстан территориясында, 17 ғасырдың соңында неміс картографтвры жасаған карта бар. Бұрқан Қалдұн Алтай тауының бір бөлігі екені сонда анық көрсетілген. Бірдеңе айтпас бұрын дерек көздерін оқыңдар, Рашид ад Дин, Джувейни, Гильом де Рубрук, Марко Поло, қытай деректері.... Шыңғыс ханның монғол мен монғол территориясына еш қатысы жоқ.
Өте маңызды сұхбат болды.
Керемет сұхбат, ұнады. Осындай жөн сілтер Ақсақал ағаларымыздың сұхбаттары көп болса екен.
Өкінішке орай өресі төмен азаматтар ауылда емес, зиялы қауым ортасында көп болғанын қайтіп жасырамыз! Ол біздің өткенімізболса екен, жастарымыз ол дерттен аулақ болса екен!
Жастарымыз рушылдық, жүзшілдік дертінен аулақ, қазақ мүддесі тұрғысында биікте болса екен!
Бұл тамаша, мәнді, танымдық сипаты бар ғалым адаммен сұқбат болды. Сұхбатқа осындай адамдарды шақырып жастардың көкірек көзін ,ал ересектердің ақыл парасатын кеңейтетін дүниелер қазіргі қоғамға қажет. Әйтпесе журналистер әртістерді шақырып, өсек -аяңның деңгейінен шыға алмай жүр.
Керемет сұхбат 👍
АГАМЫЗГА МЫН АЛГЫС, ОТЕ ПАЙЫМЫ ЖОГАРЫ ЖАНЕ АЛГЫ ШЕПТЕ ЖУРИП ЕЛ БАСКАРА БИЛЕТИН ЖАН ЕКЕН. СУХБАТ ПАЙДАЛЫ БОЛДЫ, РАХМЕТ.
Сұхбат мағыналы, қызықты, әсерлі екен!
Мына субхатты ,Дэурен бауырым ,букыл Казак елыне ,оку курал ретынде пайдаланса ,оте дурыс болареды ,коптеген мэселе козгалды ,корректно, ойда журген такырыптар ,рахмет ,осы Дэуреннын козгайиын сухбаттарын узбей корып отырам жарайсын ,оте магыналы
Бас басына би болған өңшең қиқым өте дұрыс аитасыз
Сұхбат өте тартымды болды, білімді мәдениетті кісі екен.
Агамыз жаксы сухбат болды,тарихты зерттеу керек жан жакты
Біз қазақпыз, өзіміз аз-ақ! Көзі ашық - көп тілді меңгеру арқылы ғылым негіздерін меңгергендер салыстыра отырып, ақиқатты білу үшін қажетті Көкірегі ояу - өзінің шыққан тегіне, еліне, мемлекетіне адал адамдар!!! Ол Ана тілі, қазақ тілі арқылы мақсатқа жеткізеді. Ол әр отбасының өзінен басталатынын құл да, құтан да біледі. Ал болашағын ойлайтын адам өзіне сенімді болуы үшін, өзінің маңайына да сондай адамдарды топтастыра отырып, жетілу, даму, көркеюге болатынын түсінсе ғана ата-баба мұрасына иелік жасайтын Азамат болары сөзсіз. Бата беру мен тілек айтуды шатастырғанға микрофон бермеу керек. Мақал мен мәтелді ажыратпай аузы-басы көпіріп сөйлейтіндерге бірден тойтарыс беру керек. Делитанттарды білімді адам бірден байқайды да сол жерде тоқтату әдісін қолданады, әшкерелейді. Баланың 2-8жас аралығында миының қабілеті 30жастағы ересек адамдікі сияқты. Сондықтан сол кезеңде уақыт бөліп, бағыт-бағдар беретін болуымыз керек. Сонда болашаққа гарантия бар. Өзімізден басталған ізгі амалдарды үлгі-өнеге тұтқан балаларымыз көшбасшы, ортаға шығып аталы сөз айтатын аузы дуалы көсем болады. Бұл осы сұхбаттан алған әсеріме байланысты пайда болған пікір. Алла разы болсын 🙏✊👍🧿🇰🇿🌞 Еліміз аман, жұрТыныш, Бейбіт ЗАМАН болсын!
тамаша тарих философиясы тұрғысынан айтты, бірақ қайшылықтар бар: қазақта гендік туыстық жоқ - қазақ тұтас туысқан
керемет шығыпты сұхбат
Керемет әңгіме болды
"Харизмасы барлар, стандартқа сәйкес емес" )))
Жақсы әңгіме болды , осындай сұқбаттар көп болса екен.
Керемет!
Жақсы сұхбат болды❤
Осындай сұхбаттар көп болса екен.
Мықты сұхбат болды рахмет.
Керемет сұхбат болды.
Керемет сұхбат болды.Рахмет
Жамбыл агаидын ангимеси тусиникти конымды екен жаксы сухбат тагы кездесуге жаксы шакырсаныз керемет болар еди
Керемет сұхбат
Әлем жұрты ең соңғы технологияларды қолданып Шыңғысханның моласын таба алмай жүрсе ,бұл ағамыз Шыңғыс бабамыздың моласын сонау Монголиядағы Бұрхан-Қалдұн деген таудан тауып оған бірнеше қатар күзет қойып қойыпты .Біз Шыңғысхан бабамызды Қазақ жерінде Бұқтырма су қоймасының астында қалды деп жүрміз.
Казах жеринде деген акпарат дурыс сиякты .
Жаксы ангиме болды.
Тарихшы, ғалым Жамбыл замандасымыз өте дұрыс айтады! Гаплогруппа, ДНК-сы бойынша таза ұлт іздеп табу мүмкін емес! Қан жағынан бір атаның баласы болып шығатын ұлт жоқ, жер бетінде! Ұлттық сана,мемлекетшілдік сана ол бойынша қалыптаспайды. Ұлт ортақ рухани құндылықтар, ортақ тарихи жады, ортақ діл арқылы қалыптасады. Рулық санадан жоғары тұрып, Ұлт ретінде мемлекетшілдік рухымызды нығайтуға ұмтылуымыз керек!
Сырт көршілердің жымысқы саясаты біз мықты ұлт ретінде емес, алтыбақан алауыз қырық ру ретінде көру, қашан да өзара қырқыстырып қою болғанын бір сәт те естен шығармауымыз керек! Олар қазақтың ғана емес, түркі нәсілінің, азиялық елдердің халықтардың бірлесуінен өлгенше қорқады және оған жол бермеуге ұмтылады.
Өтейбойдақ Тілеуғабылұлының кітабы менде бар. Онда адам ағзасының құрылысы, жүйесі, аурулардың себебін, оларды болдырмау және емдеу шаралары жазылған. Жұқпалы ауруларды емдеудің шарасы - Екпені егу әдісін нақты сипаттаған. дәрігерлер мойындағанда тарихшы қалай күмәнданады?
Өтейбойдақтың кітабын қайдан табуға болады?
@@alimakhudaybergenova8540 Әл-Фараби ат. ҚазҰУ кітапханасында
Өзекті мәселелерді ғалым ағамыз жақсы көтерді, өзіндік көзқарасын дәлелдеді, қолдаймыз. 👍🙏🏽
Агайындармыз руга болынбесе екен барлыгы бырын быры силаса екен
Білгірі заман ақыр залым болды, Жағымпаз жан алғыштар ғалым болды, Сойқанды елге ашық айта алмаудан, Ішіме менің дертті жалын толды.
Орыс тілді қазақ, орыстан қауыпті, Қазақ үшін
Супер
Кенесарынын басы бизге рух ушин керек рух болса озгерис те болады
Бәрі дұрыс,бір жауабы ғана қате деп ойлаймын Сегіз сері туралы,Біржан сал ұзтаз санаған, Шоқанның Мұхаммед Қанапия есімі,және кеше ғана 19 ғасырда өмір сүрген қаншама өлеңдері қалған
Тамаша сұхбат
Жамбыл Артықбаев көп шуылдақ - уылдақтың ішіндегі жібі түзулердің біреуі де бірегейі!!!
Талгамы бар Адам - оте кауипти деп агамыз керемет айтты !
Орыстілді қазақ, орыстан қауыпті
Еее Жамбыл ағамызда алжиын депті Бейбарыс бабамызды мойындамаса ,Томиристі немістердің апайы десе не дейміз енді.
Шыңғысханды монғол қылды. Тарихтан сауаты аздау екен. Томиристің түбірі түркілердің "томир", яғни темір деген сөзден шыққан.
Алаш деген пән шығарып мектептерде оқытылу керек
Алаш тарих пәніне кіреді.
Біздің ең бір жақсы қасиетіміз бе, әлде жаман жағымыз ба, басқа халықты сіңіруіміз өте қиын жүретін процесс сияқты. Ол жағынан жапондар сияқтымыз ба?! Кірме, дүбәрә деп, менсіне қоймаймыз.. Дүнген мен ұйғыр да, кәріс пен күрд те оңай қазақ болмайтын шығар, өкініштісі. Татар, түрік, тіпті неміс, украиндер оларға қарағанда жақсы икемделетін сияқты, өзімізге сіңіруді өзбектен үйренуіміз керек.
😊🤝👍
Біз әлі де тәуелсіз емеспіз. Орыстан,кытайдан кауіптенеміз.
Түп тұқияннан өзіме шейін,Өтеубойдақ емші кітаптарының өтірік екеніне сенімдісізбе?
Солай болса керек. Оның рас екеніге еш дәлел жоқ. Түпнұсқа жоқ, деректер бір-бірімен қиыспайлы, қарама-қайшы тұстары көп.
Халық адам адам болғалы араласып кеткен ғой соғыссыз өткен кез аз сол үшін тыныштық іздеген әулет тыныш елге көшіп кеткен нағыз днка жеті атамыз
Мәңгүрт ұғымын әдебиетке ең алғаш әкелген қазақ жазушысы Әбіш Кекілбаев, Оралхан Бөкеев болатын. Иәә, заңғар жазушы Шыңғыс Айтматов бұл ұғымды құбылыс деңгейінде әлемдік деңгейге шығарды.
Желтоқсан оқиғасын,Алаш қайраткерлері тақырыбын , ашаршылық және басқа осындай бағыттар жөніндегі тақырыптарды қозғау сізге несімен ұнамайды?!
Дәриға ойнастантуған дейдіғой🤔😎🙄
БІЗДІҢ, БІЗДІҢ ДЕЙДІ ЕКЕН.😅СІЗ ДЕ ЖЕТІСТІРМЕССІЗ, ҰЯТ.
Нені жетістірмейді?
Неге отирик айтады мынау. Шынгысхан жаткан бурхан тауды француздык япондык кытайлык галымдар зерттеген 😂. Халхалар тек казак галымдарын жолайтпай тур😂 ойткени оздерине Шынгысхан оз халкынын атасы деп алыпкояд меншиктеп алады деген ойда олар😂
АПАМДА АҢТАҢ, МЕН ДЕ АҢТАҢ😅
😂😂😂...
Біледі біледі дегенге кейде аузға келгенді айта салған дұрыс емес. Қазақ дұңғандармен немесе басқалармен өздігінен барып төбелесіп, ұятқа қалған жоқ. Пікір дұрыс емес. Ол жағдайлардың орын алуына өкіметтің жіберіп отырған қатесі. Қазақтың шамына тиген соң ол көтерілді. Өзіңіз Қазақ мінезіне мән бере бермейсіз ау деймін. Қай елді алма өкіметі ұлт үстемдігін жүргізіп отыр. Түріктер күрдтерге, арабтарға гректер ге тіпті түркі халқына тісін көрсетіп, шаңырақ кімдікі екенін танытып отырады. Ресейің ол бүкіл орыс еместерге жиіркенішті қарайды, төмен санайды. Соны айқын сездіреді. Осы кезге дейін кітаппен келген азамат екенсіз, дүйім жұрттың тарихын оқып, қазақты осы идея біртұтас халық қылып біріктіруі мүмкін деген нақты бір ойды дәлелді ұсынбайсыз ба?!. Жалпы, тарихшы ойын нақты, кесіп айтуы тиіс қой. Ертең жазғандарыңызды оқыған ұрпақ дұрыс бағытта, ұлттық рухта дамитындай.
Отiрiк урандата бермендершi, "Ескi Казакстан", "Жана Казакстан" деп.
Ақтоғай -төрелердің отаны дегенді естіп қаламыз. Төрелер отаны осыдан 100 жылдай бұрын Қоңырат аталуы неден хабар береді?
Казактардын улес салмагы 75 еиес казир 86 паиыз
Томиристі Тұмар деп қазақшалаған шиялымызға не айтасыздар?!! Менің күлкім келеді... Менің жеке пікірім Томир +ис(ист көне грекшеде кісілікті білдіретін қосымша, идеалист, материалист, коммунист, атеист т.б.) мағынасын Темір сөзінен іздеу керек сияқты, яғни Темір патшайым, Железная леди! Еркек патшаға ондай теңеу айтылмайды, қазірге дейін тек әйел билеушіге айтылатын теңеу! Еркек патшаның азан шақырып қойылған аты болуы мүмкін. Ал Томиристікі мүмкін аты, мүмкін теңестірумен алған аты!! Темучиннің Шыңғыс аталғаны сияқты... Тұмар😂 дегенге байланысты айтып отырмын
... қиялымызға
Дұрыс айтасыз, сан сапаға жеткізеді, сондықтан көбеюіміз керек!
Тіл мәселесіне қатысты өте дұрыс айтасыз. Сұхбаттарыңызға ризамыз, рахмет!
Ө
Кумандар ар казак оз жеты атасын быледы
Ояныпсыз гой
Данышпан болсаңдар жолға қойсаңдаршы.Індеріңде жатып алып сөйлегенді жақсы көресіңдер.Көпіре бермей нақты іске көшіңдер. Өтірік жазып жүргендер тарихшылар ғой, неге оларға бір шара қолданбайды.Біз осылай оттап жүргенде талай нәрсемізден ажыраймыз.
Бұл ғалымның көптеген ой лары көкейге қонады. Сәбитов,Темірғалиевтер бұл ағаларымен неліктен бірлес іп жұмыс жасай алмай отыр?! Неге бірікпейсіздер? Тіл айырмашылығы әртүрлі түсінікке жетелеп тұр ма??!
Как вы надоели со своим Бишенбаевым!
Масановты осы жақында ғана көкке көтеріп, ғылыми конференция өтті ғой..
Мына Томирис деген сөз не бередi Томирис Тумар созi және Самурык Айдаhар созi
Дүбәрә қазақтар соңғы кезде әже мамаларын орыстарға итертіп алып жатыр 😂😂😂😂
Не жаздыңыз? Түк түсінбедім...??
Ұзынағаштан шыққан тексіз,топас,надан Шапыраштының жыландары елді құрта жаздады, таихта мәңгі осы ақымақтық қалукерек 🤔😎🙄, 😆🤣😂
Кенесарынын басынын басынын кайда екени Жанат Ханым тылсым дуниемен Тил байланысы бар деген биледи 😂😂Кайрат Зарыпханнын Бир сорт жазуши тилши
Ярый трайболистер.
ЖАМБЫЛ БӘЛЕ ҚУҒАН ДАУШЫЛ. Руы кім екен?
Тарихтан сауатсыз екен.