Қара сабын жасау.

Қара сабынның емдік қасиеті
Қара сабынның емдік қасиетіне келер болсақ шипагер мамандар «Көбінде кездесетін ілме, шетпеге де қолдан¬ылады. Қара сабыннан біраз қырып алып, баланың арқасын ысып тараймыз. Оны денеге жағып, біраз сіңіргенше сылап-сипаймыз. Сыртын табиғи, мақтадан жасалған шүберек-термен орап тастаймыз. Сөйтіп, ет пен терінің ортасындағы желді кетіріп, шетпе, ілме болған адамдарды емдеуге болады. Түрлі тері аурулары, сиыр теміреткісі де ет пен терінің ортасындағы азықық жетіспеуінен, жүйке-жүйенің дұрыс жұмыс істемеуінен туындайды. Аурудың асқынбаған жағдайында қара сабынмен шомылдырып да, сырқатты құлан-таза айықтыруға болады» - дейді.
Сабын жасаған күн отбасы үшін үлкен мереке сынды. Бұл өзі михнаты көп жұмыс болғандықтан әрі кім көрінген жасай бермейтіндіктен, ауыл жұртшылығы кім сабын жасаса соған сәлем айта келіп, сабын қалап - сұрайтыны бар. Қазандағы сабынды үлкен шүберектерге әртүрлі деңгейде ораған соң, қазанның түбінде қалған азырақ бөлігін кішкентай ғып, әдемілеп домалақтап, балаларға сақтайды. Мұны бұзаушық деп атайды. Бұзаушық баланы шомылдырғанда істетіледі. Мынау сенің бұзаушығың деп, қыз балаларға меншіктеп беретін де дәстүр болған. Кейде көрші - қолаңның келіндері қасына жас баласын ертіп келетіндіктен, баласына арнайы бұзаушық жасап та беретін болған. Ауыл - аймақ сабын сұрап келсе, өзінен артылғанын беру дағдылы іс.
قارا سابىننىڭ ەمدىك قاسيەتى
قارا سابىننىڭ ەمدىك قاسيەتىنە كەلەر بولساق شيپاگەر ماماندار «كوبىندە كەزدەسەتىن ىلمە، شەتپەگە دە قولدان¬ىلادى. قارا سابىننان ءبىراز قىرىپ الىپ، بالانىڭ ارقاسىن ىسىپ تارايمىز. ونى دەنەگە جاعىپ، ءبىراز سىڭىرگەنشە سىلاپ-سيپايمىز. سىرتىن تابيعي، ماقتادان جاسالعان شۇبەرەك-تەرمەن وراپ تاستايمىز. ءسويتىپ، ەت پەن تەرىنىڭ ورتاسىنداعى جەلدى كەتىرىپ، شەتپە، ىلمە بولعان ادامداردى ەمدەۋگە بولادى. ءتۇرلى تەرى اۋرۋلارى، سيىر تەمىرەتكىسى دە ەت پەن تەرىنىڭ ورتاسىنداعى ازىقىق جەتىسپەۋىنەن، جۇيكە-جۇيەنىڭ دۇرىس جۇمىس ىستەمەۋىنەن تۋىندايدى. اۋرۋدىڭ اسقىنباعان جاعدايىندا قارا سابىنمەن شومىلدىرىپ دا، سىرقاتتى قۇلان-تازا ايىقتىرۋعا بولادى» - دەيدى.
سابىن جاساعان كۇن وتباسى ءۇشىن ۇلكەن مەرەكە سىندى. بۇل ءوزى ميحناتى كوپ جۇمىس بولعاندىقتان ءارى كىم كورىنگەن جاساي بەرمەيتىندىكتەن، اۋىل جۇرتشىلىعى كىم سابىن جاساسا سوعان سالەم ايتا كەلىپ، سابىن قالاپ - سۇرايتىنى بار. قازانداعى سابىندى ۇلكەن شۇبەرەكتەرگە ءارتۇرلى دەڭگەيدە وراعان سوڭ، قازاننىڭ تۇبىندە قالعان ازىراق بولىگىن كىشكەنتاي عىپ، ادەمىلەپ دومالاقتاپ، بالالارعا ساقتايدى. مۇنى بۇزاۋشىق دەپ اتايدى. بۇزاۋشىق بالانى شومىلدىرعاندا ىستەتىلەدى. مىناۋ سەنىڭ بۇزاۋشىعىڭ دەپ، قىز بالالارعا مەنشىكتەپ بەرەتىن دە ءداستۇر بولعان. كەيدە كورشى - قولاڭنىڭ كەلىندەرى قاسىنا جاس بالاسىن ەرتىپ كەلەتىندىكتەن، بالاسىنا ارنايى بۇزاۋشىق جاساپ تا بەرەتىن بولعان. اۋىل - ايماق سابىن سۇراپ كەلسە، وزىنەن ارتىلعانىن بەرۋ داعدىلى ءىس.